Verslag van de voorstelling ‘De Stormruiter’ in Leeuwarden – oktober 2018
Onlangs bezocht ik de fantastische voorstelling De Stormruiter in Leeuwarden. Wat een spektakel! Een heel erg mooi decor dat zelfs tot in de garderobe was doorgevoerd. Prachtige zigeunermuziek. En heel verrassend: 100 Friese raspaarden maakten hun opwachting.
De strijd tegen het water
Wat een bijzondere voorstelling! Voor mij persoonlijk extra bijzonder door drie dingen: Tot mijn twaalfde was ik een heus paardenmeisje. Nog altijd ben ik gek op Spanje en de Gitano-muziek die daar vandaan komt. Twee solo’s van Ellen ten Damme raakten mij tot op het bot. En als derde: de strijd tegen het water. In de afgelopen acht jaar heb ik als tekstschrijver meegewerkt aan drie boeken over de strijd tegen het water.
Eén van deze boeken, ‘Het Water de Baas’, beschrijft de geschiedenis van de Nederlandse gemalen en de veelbewogen strijd met het water die ons land toonaangevend in waterbeheer heeft gemaakt. Het deel dat de strijd tegen stormvloeden en springtij beschrijft, leest als een spannend boek. En dat is precies de periode waarin De Stormruiter zich afspeelt.
Een dijk van een dijk
Het theaterstuk gaat over dijkgraaf Hauke Haien. Hij heeft maar één doel in zijn leven: een dijk bouwen die de mensen eeuwenlang zal beschermen tegen de zee. Hij vertrouwt op zijn kennis en op zijn eigen inzichten, maar het bijgeloof van zijn dorpsgenoten en de kracht van de natuur zorgen ervoor dat het bereiken van zijn doel een zware strijd wordt. Tot het eind van zijn leven blijft hij strijden voor ‘een dijk van een dijk’.
De eerste Hollandse polder
Het verhaal vertelt de strijd tegen het water in Het Bildt, in de zestiende eeuw ingepolderd en op de zee veroverd land. Honderden jaren geleden lag een groot deel van de provincie Fryslân onder de Middelzee. Zelfs Leeuwarden lag ooit aan zee…
In het begin van de zestiende eeuw begon de bouw van een 14 km lange dijk; de Oudebildtdijk. Hierdoor ontstond Het Bildt, de allereerste Hollandse polder. De inpoldering van bijvoorbeeld De Beemster volgde pas 100 jaar later, in 1612.
Droge voeten
Ik genoot van de voorstelling. Een groot deel van mijn werk van de afgelopen jaren kwam tot leven… In de jaren van De Stormruiter moesten de dijken overstromingen en in het bijzonder de springvloed tegengaan. De laatste twee eeuwen zorgen ook honderden gemalen ervoor dat wij droge voeten houden. Ik heb meer dan acht jaar bij ingenieursadviesbureau Tauw gewerkt, ooit de gemalenbouwer van Nederland. Over deze bijzondere periode in de geschiedenis van Tauw heb ik een fotoboek gemaakt: Sterke Staaltjes, 40 jaar gemalenbouw in beeld.
Waterveiligheid
Het werkveld Waterveiligheid is tegenwoordig veel breder. Tauw adviseert niet alleen over innovatieve slimme dijken, maar doet bijvoorbeeld ook veiligheidsanalyses. Onlangs kreeg het adviesbureau opdracht voor de Eerste Verkenning van Kunstwerken in het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Voor Hoogheemraadschap Noorderkwartier voert Tauw de komende jaren de verkenning uit voor het verbeteren van zeven waterkerende kunstwerken.
Voor mij is Tauw dan ook nog steeds een soort Stormruiter in de strijd tegen het water!
Edmee Jongkind
oktober 2018